22 MART DÜNYA SU GÜNÜ BASIN BİLDİRİSİ
22 Mart, 1992 yılında Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Su Günü olarak ilan edilmiş olup, 1993 yılından itibaren tüm dünyada bu kapsamda çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
Her yıl farklı temalar çerçevesinde etkinliklerin düzenlendiği Dünya Su Günü`nün teması 2011 yılında Su ve Kentleşme, 2012 yılında Su ve Gıda Güvenliği ve 2013 yılında ise Su Dayanışması olarak belirlenmiştir. Dünya Su Günü`nün 2014 yılı teması ise Su ve Enerji`dir.
2014 yılında 7,2 milyara ulaşan dünya nüfusunun 2,5 milyarı yeterli çevre ve sağlık hizmetlerinden yoksunken, 1,3 milyar kişi elektrik kullanamamakta, 768 milyon kişi ise yeterli ve kaliteli suya ulaşamamaktadır.
Suyun arıtılmasında, iletilmesinde ve dağıtımında büyük ölçüde elektrik enerjisine ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin dünyada elektrik tüketiminin %8`lik bir bölümü su ve atıksu sektörü tarafından kullanılmaktadır. Diğer yandan enerji santrallerinin en önemli endüstriyel su kullanıcısı oldukları anlaşılmaktadır.
Enerji tüketiminin %70`i aşan kısmını yabancı kaynaklardan sağlayan ülkemizde rüzgar ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı halen çok yetersiz olup, toplam üretim içindeki payları %5`e ulaşamamaktadır. Fosil yakıt tüketimine odaklı bu enerji politikası aynı zamanda hava kalitemiz açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır.
Ülkemizde 32 milyar m3`ü tarımda, 7 milyar m3`ü içme kullanmada ve 5 milyar m3`ü ise sanayide olmak üzere yılda 44 milyar m3 su tüketimi gerçekleşmektedir. Yıllık tüketilebilir su potansiyeli ise 112 milyar m3 olan ülkemizde kişi başına tüketilebilir su potansiyeli 1.519 m3 civarında olup, bu değer "su azlığı" yaşanan bir ülke olduğumuzu ve 2050 yılında "su fakiri" ülkeler sınıfına girebileceğimizi göstermektedir.
Diğer yandan, ülkemizde üretilen atıksuyun ancak %57`si arıtılabilmektedir. İçme kullanma sularının ise ancak %55 ‘lik bir bölümü arıtılmakta, kalan kısmı ise sadece dezenfekte edilerek şebekeye verilmektedir. Ayrıca şehir şebekelerinde %30`u aşan kaçaklar önemli bir ekonomik kayba yol açmaktadır.
Küresel iklim değişikliğine ilişkin senaryolar ülkemizin bu süreçten olumsuz yönde etkileneceğini ve su kısıtımızın daha da artacağını ortaya koymaktadır. Enerji temininde çok büyük oranda dış kaynaklara bağımlı olmamız ise ekonomik ve siyasal olarak dışa bağımlılığımızı arttırmaktadır.
Ülkemizde onlarca yıldır sürdürülen neoliberal politikalar sonucu enerji üretim ve dağıtımı özelleştirilmiş, su kaynaklarının ve dağıtımının özelleştirilmesi yönündeki çabalar ise son yıllarda giderek yoğunlaşmıştır. Bu süreç toplumun büyük bir çoğunluğunun enerji ve su güvenliğini tehdit etmekte, en temel ihtiyaçlara ulaşımını pahalılaştırmakta, zorlaştırmaktadır.
Ülkemizde su kaynaklarının korunarak geliştirilmesi, enerjide dışa bağımlılığın ortadan kaldırılarak yenilenebilir enerji potansiyelimizin değerlendirilmesi için toplum yararını ve bilimi esas alan merkezi planlamaların yapılması ve yaşamsal öneme sahip bu alanların serbest piyasacıların talanına, insafına terk edilmemeleri gerekmektedir.
Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi olarak, suyun, canlı tüm yaşam için vazgeçilmez doğal bir hak olduğu unutulmadan, suyun kullanımı ve korunması ile ilgili kararlarda yöre, bölge, ülke insanının yok sayılmadan ivedilikle toplumsal projeler oluşturulması gerektiğinin önemi bilinerek ve hiç akıldan çıkarılmadan; ayrıca suyu "doğal hak" olmaktan çıkarıp, "ticari bir mal" haline getirerek sermayeye, küresel piyasaya açan politikalardan vazgeçilmesini, doğal kaynaklarımızı, halkımızın çıkarlarını ve geleceğini korumak için; kamu mülkiyeti temelinde örgütlenmiş, ulusal planlama çerçevesinde yerel kalkınmayı hedefleyen, her bireyin suya erişimine olanak sağlayan, eşitsizlikleri de ortadan kaldırarak, doğayla barışık yatırımı önemseyen ulusal su politikalarının bir an önce hayata geçirilmesi gerekliliğini bir kez daha vurguluyor, yurttaşlarımızın esenliğini ve doğal varlıkların korunmasını esas alan yönetim ve çevre politikalarının hayata geçirilmesi konusundaki kararlığımızı kamuoyu ile paylaşıyoruz.
Kamuoyuna Saygıyla Duyurulur.
TMMOB
Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi