Kurum ve Kuruluş Yönetmeliği (Çevre ve Orman Bakanlığı) Resmi Gazete Tarihi: 05.07.2008 Resmi Gazete Sayısı: 26927

ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler

Ama

MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı; atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesidir.

Kapsam

MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik, EK-IV‘de listesi verilen atıkları kapsar.

(2) Bu Yönetmelik hükümleri,

a) Atmosfere salınan gaz atıkları,

b) Radyoaktif atıkları,

c) Taş ocağı faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması, çıkarılması, işlenmesi ve depolanması sonucu oluşan atıkları,

ç) Hayvan kadavraları ile tarımsal atıkları (tarımda kullanılan hayvan dışkısı ve diğer doğal ve tehlikeli olmayan maddeler),

d) Sıvı haldeki atıklar hariç atık suları,

e) Kullanım ömürleri bitmiş patlayıcıları ve atıklarını,

kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 11, 12 ve 13 üncü maddeleri ile 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan EK-1‘de yer alan sınıflardaki herhangi bir maddeyi,

b) Atık listesi: EK-IV‘de verilen listeyi,

c) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

ç) Bertaraf: EK-II A‘da yer alan işlemlerden herhangi birisini,

d) Geri kazanım: EK-II B‘de yer alan işlemlerden herhangi birisini,

e) Sahip: Atık üreticisini veya atığı fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,

f) Toplama: Taşıma amaçlı olarak atığın biriktirilmesi, ayrıştırılması ve/veya karıştırılmasını,

g) Üretici: Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir değişikliğe neden olacak ön işleme, karıştırma veya diğer işlemleri yapan herhangi bir gerçek veya tüzel kişiyi,

ğ) Yönetim: Atığın toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, bertaraf sahalarının kapatılma sonrası bakımı ve bu tür faaliyetlerin gözetim, denetim ve izlenmesini,

ifade eder.

Genel ilkeler

MADDE 5 - (1) Atık yönetimine ilişkin genel ilkeler şunlardır;

a) Atık üretiminin ve atığın zararlılığının,

1) Doğal kaynakların olabildiğince az kullanıldığı temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması,

2) Üretim, kullanım veya bertaraf aşamalarında çevreye zarar vermeyecek veya en az zarar verecek şekilde tasarlanan ürünlerin pazarlama ve teknik gelişiminin sağlanması,

3) Geri kazanım sonrasında geriye kalan tehlikeli maddelerin nihai bertarafı için uygun tekniklerin geliştirilmesi ve uygulanması,

suretiyle önlenmesi ve azaltılması esastır.

b) Atık üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda geri dönüşüm, tekrar kullanım ve ikincil hammadde elde etme amaçlı diğer işlemler ile atığın geri kazanılması veya enerji kaynağı olarak kullanılması esastır.

c) Atıkların ayırılması, toplanması, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı sırasında su, hava, toprak, bitki ve hayvanlar için risk yaratmayacak, gürültü, titreşim ve koku yoluyla rahatsızlığa neden olmayacak, doğal çevrenin olumsuz etkilenmesini önleyecek ve böylece çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek yöntem ve işlemlerin kullanılması esastır.

ç) Farklı türdeki atıkların kaynağında ayrı toplanması esastır.

d) Atıklar, ilgili valilikten taşıma lisansı almış kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından taşınır. Ancak mevzuatta lisans alma zorunluluğu getirilen atık türleri dışında belediyelerce veya belediyelerin denetiminde taşınan atıklar, evsel ve tehlikesiz atıklar ile ambalaj atığı taşıma işlemleri için taşıma lisansı alınması zorunlu değildir.

e) Atıklar, birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen şartlara uyulmak kaydıyla üretildikleri yerde geri kazanılabilir veya bertaraf edilebilir. Bunun yapılmaması halinde atığın sahibi, atıklarının, bir atık taşıyıcısı tarafından taşınarak EK-II A‘da veya EK-II B‘de belirtilen işlemleri yapan ve bu amaçla Bakanlıktan lisans almış bir tesis tarafından geri kazanılmasını veya bertarafını sağlamakla yükümlüdür.

f) Atıkların en yakın ve en uygun olan tesiste, uygun yöntem ve teknolojiler kullanılarak bertaraf edilmesi esastır.

g) Atıkların, lisanslı geri kazanım ve bertaraf tesisleri dışında yetkisiz kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından toplanması, geri kazanılması ve bertaraf edilmesi yasaktır.

ğ) Her türlü faaliyet sırasında doğal kaynakların ve enerjinin verimli kullanılması amacıyla, atık oluşumunu kaynağında azaltan ve atıkların geri kazanılmasını sağlayan çevre ile uyumlu teknolojilerin kullanılması esastır.

h) Atıkların üretiminden ve yönetiminden sorumlu kişi, kurum ve kuruluşlar, atık yönetiminin her aşamasında atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermesini önleyecek tedbirleri almakla yükümlüdür.

ı) Atıkların yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı atığın sahipleri, taşıyıcıları, geri kazanımcıları ve bertaraf edicileri müteselsilen kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. Adı geçen sorumluların bu faaliyetler sonucu meydana gelen zararlardan dolayı genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır. Atıkların yönetiminden sorumlu kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan ve/veya yapılması gereken harcamalar, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre atıkların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Yasaklar ve Atık Yönetim Planı

Kirletme yasağı

MADDE 6 - (1) Atıkların izin verilen tesisler dışında geri kazanılması, bertaraf edilmesi ve/veya ettirilmesi; toprağa, denizlere, göllere, akarsulara ve benzeri alıcı ortamlara dökülmesi, dolgu yapılması ve depolanması suretiyle çevrenin kirletilmesi yasaktır.

İthalat yasağı

MADDE 7 - (1) Tehlikeli atıkların, serbest bölgeler dahil Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişi yasaktır.

Atık yönetim planı ve bilgi ağının oluşturulması

MADDE 8 - (1) Bakanlık, ulusal atık yönetim planı/planlarını hazırlamakla/hazırlatmakla yetkili ve görevlidir. Bu plan/planlar genel olarak aşağıdaki hususları kapsar:

a) Planlama dönemine ilişkin olarak atığın kaynağı, miktarı ve türü,

b) Atık yönetimine ilişkin yasal düzenlemeler ve teknik şartlar,

c) Farklı şekilde yönetilmesi gereken atıklar için yapılacak özel düzenlemeler,

ç) Uygun geri kazanım, ara depolama ve bertaraf tesisleri,

d) Lisans uygulamasından muaf tutulacak tesisler, atık türleri ve miktarları,

e) Atık yönetimi konusunda yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişiler,

f) Bertaraf ve geri kazanım tesislerinin tahmini yatırım ve işletme maliyetleri.

(2) Bakanlık, atığın en yakın ve en uygun tesiste, uygun metodlar ve teknolojiler kullanılarak bertaraf edilmesi amacıyla, atığın toplanması, sınıflandırılması ve işlenmesinde verimliliği arttırmak için alınacak tedbirler ile bertaraf tesisleri için bütüncül ve yeterli bilgi ağı oluşturur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yükümlülükler ve Atık Bertaraf Maliyetinin Karşılanması

Lisans alma yükümlülüğü

MADDE 9 - (1) EK-II A‘da ve EK-II B‘de belirtilen faaliyetleri yapan gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdür.

(2) Lisans, atık türleri ve miktarları, yasal teknik zorunluluklar, her aşamada alınması gereken güvenlik önlemleri, geri kazanım ve bertaraf yöntemleri ile tesis alanına ilişkin bilgileri içerir.

(3) Lisans belirli bir süre için verilir, süresi sonunda talep edilmesi ve belirlenen şartlara uyulması durumunda yenilenir. Gerektiğinde lisansa ilişkin özel yaptırım ve koşullar uygulanır.

(4) EK-II A‘da ve EK-II B‘de bulunmayan yöntemleri kullanan ve yürürlükteki yasal ve teknik düzenlemelere uygun olmayan lisans talepleri reddedilir.

(5) Bakanlık, atık yönetim planlarında türü ve miktarı belirtilmek suretiyle atığın üretildiği yerde kendi atıklarının geri kazanımını yapan ve piyasaya sürmemek üzere geri kazanılan ürünlerin tamamını aynı tesis içerisinde tekrar kullanan tesis veya kuruluşları lisans uygulamasından muaf tutmaya yetkilidir. Ancak bu tesis veya kuruluşlar Bakanlık tarafından kayıt altına alınır. Geri kazanımın üreticinin kendisi tarafından yapılması durumunda 5 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen esaslara uyulması zorunludur.

Taşıma lisansı alma yükümlülüğü

MADDE 10 - (1) Mevzuatta lisans alma zorunluluğu getirilen atık türleri dışında belediyelerce veya belediyelerin denetiminde taşınan atıklar ile evsel atıklar hariç olmak üzere atık taşıma ve/veya toplama işlerini yapan kişi, kurum veya kuruluşlar valiliklerden taşıma lisansı almakla yükümlüdür. Evsel atıkların taşıma ve toplama işlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar ise Bakanlık tarafından kayıt altına alınır.

Kayıt tutma yükümlülüğü

MADDE 11 - (1) Atık üreten tesis ve işletmeler ile EK-II A‘da ve EK-II B‘de belirtilen bertaraf ve geri kazanım işlemlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar, atık türü ve atığın EK-IV‘de belirtilen kod numarası, atık miktarı, atığın kaynağı, gönderildiği tesis, taşıma şekli ve atığın EK-II A‘da ve EK-II B‘de belirtilen yöntemlere göre tabi tutulduğu işlemler hakkında kayıt tutmakla, tutulan kayıtları en az beş yıl süreyle muhafaza etmekle, Bakanlığın belirleyeceği aralıklarla Bakanlığa göndermekle ve Bakanlığın inceleme ve denetimine sunmakla yükümlüdür.

Mali sorumluluk sigortası yaptırma yükümlülüğü

MADDE 12 - (1) Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara ve çevreye verebilecekleri zararlara karşı ilgili yönetmelik ile belirlenen esaslara göre tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Sigorta yaptırma zorunluluğuna uymayan kurum, kuruluş ve işletmelere bu faaliyetler için izin verilmez.

Bertaraf maliyetinin karşılanması

MADDE 13 - (1) Atık bertaraf maliyetinin, "kirleten öder" prensibine göre, atığın sahibi veya atığın kaynaklandığı ürünün üreticisi tarafından karşılanması esastır.

(2) Belediyeler, il özel idareleri veya bu kurumların oluşturduğu birlikler tarafından kurulan veya kurdurulan, işletilen veya işlettirilen evsel katı atık bertaraf tesislerinden yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye, il genel meclisi veya birliklerce belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Atık Listesi ve Atığın Listede Tanımlanması

Atık listesi

MADDE 14 - (1) Bu Yönetmeliğin kapsamında yer alan atıkların listesi EK-IV‘de verilmektedir.

(2) Atık Listesinde adı geçen atıklar, 2 nci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde tanımlanan haller dışında bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.

(3) Atık listesi ve atıkların tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesine ilişkin açıklayıcı kılavuzlar Bakanlık tarafından hazırlanır.

Atık kodları

MADDE 15 - (1) Atık Listesinde yer alan atıklar, altı haneli atık kodlarıyla ve ilgili iki haneli ve dört haneli bölüm başlıkları ile bütün olarak tanımlanır.

(2) Atıklar ile ilgili yapılacak bütün çalışmalarda, atığın tanımına karşılık gelen altı haneli atık kodunun tam olarak kullanılması zorunludur.

Atık listesinde atık kodunun belirlenmesi

MADDE 16 - (1) Atık Listesinde bir atığa karşılık gelen atık kodunun belirlenmesi için aşağıda belirtilen aşamalar takip edilir;

a) 01‘den 12‘ye ya da 17‘den 20‘ye kadar olan bölümlerde atığın kaynağı ve bu atığa uygun altı haneli atık kodu belirlenir.

b) Atığın kodunun belirlenmesi için, 01‘den 12‘ye ya da 17‘den 20‘ye kadar olan bölümlerde uygun bir atık kodu bulunamaz ise 13, 14 ve 15 inci bölümler incelenir.

c) Bu bölümlerde de uygun bir atık kodu bulunamaz ise atık, 16 ncı bölüme göre değerlendirilir.

ç) Eğer atık, 16 ncı bölüme de uyarlanamıyorsa, Atık Listesindeki ana faaliyet kodlarına uygun olan ve sonu 99-başka türlü tanımlanamayan atıklar ile biten uygun atık kodu Bakanlığın onayı ile kullanılır.

Atık listesi ve tehlikeli atıklar

MADDE 17 - (1) Atık Listesinde (*) ile işaretlenmiş atıklar tehlikeli atıktır. Tehlikeli atıklar, EK-III A‘da listelenen özelliklerden bir veya daha fazlasına sahip atıklardır.

(2) Atık Listesinde (A) işaretli atıklar, EK-III B‘de yer alan tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girer. (M) işaretli atıkların tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda, EK-III A‘da listelenen özelliklerden H3-H8 ile H10 ve H11 ile ilgili değerlendirmeler, EK-III B‘de yer alan konsantrasyon değerleri esas alınarak yapılır. Bu hüküm tehlikeli maddeler ile kontamine olmamış saf metal alaşımlar için geçerli değildir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Denetim

MADDE 18 - (1) Atık üreten tesis ve işletmeler, EK-II A‘da ve EK-II B‘de belirtilen bertaraf ve geri kazanım işlemlerini yapan gerçek ve tüzel kişiler, 9 uncu maddenin  beşinci fıkrasında belirtilen ve Bakanlık tarafından kayıt altına alınan tesis veya kuruluşlar ile atık toplama ve/veya taşıma işlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar Bakanlık tarafından periyodik olarak denetlenir.

(2) Denetime tabi olan kişi, kurum ve kuruluşlar, Bakanlığın isteyeceği bilgi ve belgeleri vermek, yetkililerin yaptıracakları analiz ve ölçümlerin giderlerini karşılamak, denetim sırasında her türlü kolaylığı göstermek zorundadır.

Yürürlük

MADDE 19 - (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 20 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.

ATIK SINIFLARI

Q1       Aşağıda başka şekilde belirtilmemiş üretim veya tüketim artıkları,

Q2       Standart dışı ürünler,

Q3       Son kullanım süresi geçmiş olan ürünler,

Q4       Dökülmüş, niteliği bozulmuş ya da yanlış kullanıma maruz kalmış olan maddeler (örneğin, kaza sonucu kontamine olmuş maddeler ve benzeri),

Q5       Aktiviteler sonucu kontamine olmuş ya da kirlenmiş maddeler (örneğin, temizleme işlemi atıkları, ambalaj malzemeleri, konteynırlar ve benzeri),

Q6       Kullanılmayan kısımlar (örneğin, bozuk piller ve bitik katalizörler ve benzeri),

Q7       Yararlı performans gösteremeyen maddeler (örneğin, kontamine olmuş asitler, kontamine olmuş çözücüler, bitik yüzey işlem tuzları ve benzeri),

Q8       Endüstriyel işlem kalıntıları (örneğin, cüruflar, dip tortusu ve benzeri),

Q9       Kirliliğin önlenmesi işlemlerinden kaynaklanan kalıntılar (örneğin, yıkama çamurları, filtre tozları, kullanılmış filtreler ve benzeri),

Q10     Makine/yüzey işlemleri kalıntıları (örneğin, torna atıkları, frezeleme kırıntıları ve benzeri),

Q11     Hammadde çıkarılması ve işlenmesinden kaynaklanan kalıntılar (örneğin, petrol sahası slopları, madencilik atıkları ve benzeri),

Q12     Saflığı bozulmuş materyaller  (örneğin, PCB‘lerle kontamine olmuş yağlar ve benzeri),

Q13     Yasa ile kullanımı yasaklanmış olan ürün, madde ve materyaller,

Q14     Sahibi tarafından artık kullanılmayan ürünler (örneğin, tarımsal, evsel, ofis, ticari ve market kalıntıları ve benzeri),

Q15     Arazi ıslahı ve iyileştirilmesi faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan kontamine olmuş madde, materyal ve ürünler,

Q16     Yukarıdaki kategorilerde yer almayan herhangi madde, materyal ve ürünler.

BERTARAF YÖNTEMLERİ

D1      Toprağın altında veya üstünde düzenli depolama (örneğin, düzenli depolama ve benzeri),

D2      Arazi ıslahı (örneğin, sıvı veya çamur atıkların toprakta biyolojik bozulmaya uğraması ve benzeri),

D3      Derine enjeksiyon (örneğin, pompalanabilir atıkların kuyulara, tuz kayalarına veya doğal olarak bulunan boşluklara enjeksiyonu ve benzeri),

D4      Yüzey doldurma (örneğin, sıvı ya da çamur atıkların kovuklara, havuzlara ve lagünlere doldurulması ve benzeri),

D5      Özel mühendislik gerektiren düzenli depolama (çevreden ve herbiri ayrı olarak izole edilmiş ve örtülmüş hücresel depolama ve benzeri),

D6      Deniz/okyanus hariç bir su kütlesine boşaltım

D7      Deniz yatakları dahil deniz/okyanuslara boşaltım

D8      D1 ile D7 ve D9 ile D12 arasında verilen işlemlerden herhangi biri yoluyla atılan nihai bileşiklerin veya karışımların oluşmasına neden olan ve bu ekin başka bir yerinde ifade edilmeyen biyolojik işlemler,

D9      D1 ile D8 ve D10 ile D12 arasında verilen işlemlerden herhangi biri yoluyla atılan nihai bileşiklerin veya karışımların oluşmasına neden olan fiziksel-kimyasal işlemler (örneğin, buharlaştırma, kurutma, kalsinasyon ve benzeri),

D10    Yakma (Karada)

D11    Yakma (Deniz üstünde)

D12    Sürekli depolama (bir madende konteynerların yerleştirilmesi ve benzeri),

D13    D1 ila D12 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmadan önce harmanlama veya karıştırma,

D14    D1 ila D13 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmadan önce yeniden ambalajlama,

D15    D1 ila D14 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutuluncaya kadar depolama (atığın üretildiği alan içinde geçici depolama, toplama hariç)

GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ

R1        Enerji üretimi amacıyla başlıca yakıt olarak veya başka şekillerde kullanma

R2        Solvent (çözücü) ıslahı/yeniden üretimi,

R3        Solvent olarak kullanılmayan organik maddelerin ıslahı/geri dönüşümü (kompost ve diğer biyolojik dönüşüm prosesleri dahil)

R4        Metallerin ve metal bileşiklerinin ıslahı/geri dönüşümü,

R5        Diğer anorganik malzemelerin ıslahı/geri dönüşümü,

R6        Asitlerin veya bazların yeniden üretimi,

R7        Kirliliğin azaltılması için kullanılan parçaların (bileşenlerin) geri kazanımı,

R8        Katalizör parçalarının (bileşenlerinin) geri kazanımı,

R9        Yağların yeniden rafine edilmesi veya diğer tekrar kullanımları,

R10      Ekolojik iyileştirme veya tarımcılık yararına sonuç verecek arazi ıslahı,

R11      R1 ila R10 arasındaki işlemlerden elde edilecek atıkların kullanımı,

R12      Atıkların R1 ila R11 arasındaki işlemlerden herhangi birine tabi tutulmak üzere değişimi,

R13      R1 ila R12 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutuluncaya kadar atıkların depolanması (atığın üretildiği alan içinde geçici depolama, toplama hariç)

TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN ÖZELLİKLERİ

H1 Patlayıcı

Alev etkisi altında patlayabilen ya da dinitrobenzenden daha fazla şekilde şoklara ve sürtünmeye hassas olan maddeler ve preparatlar, kendi başına kimyasal reaksiyon yolu ile belli bir sıcaklık ve basınçta hızla gaz oluşmasına neden olabilecek madde veya atıklar.

H2 Oksitleyici

Diğer maddelerle, özellikle de yanıcı maddelerle temas halinde iken yüksek oranda egzotermik reaksiyonlar gösteren maddeler ve preparatlar.

H3-A Yüksek oranda Tutuşabilenler

a) 21 0C‘nin altında parlama noktasına sahip sıvı maddeler ve preparatlar (aşırı tutuşabilen sıvılar dahil),

b) Herhangi bir enerji kaynağı uygulaması olmaksızın ortam sıcaklığındaki hava ile temas ettiğinde ısınabilen ve sonuç olarak tutuşabilen maddeler ve preparatlar,

c) Bir ateşleme kaynağı ile kısa süre temas ettiğinde kolayca tutuşabilen ve ateşleme kaynağı uzaklaştırıldıktan sonra yanmaya ve tükenmeye devam eden katı maddeler ve preparatlar,

d) Normal basınçta, havada tutuşabilen gazlı maddeler ve preparatlar,

e) Su veya nemli hava ile temas ettiğinde, tehlikeli miktarda yüksek oranda yanıcı gazlara dönüşen maddeler ve preparatlar.

H3-B Tutuşabilen

21 0C ye eşit veya daha yüksek ya da 55 0C‘ye eşit ya da daha düşük parlama noktasına sahip olan sıvı maddeler ve preparatlar.

H4 Tahriş edici

Deri ile ya da balgam membranı ile ani, uzun süreli ya da tekrar eden temaslar halinde yanığa sebebiyet verebilen, korozif olmayan maddeler ve preparatlar.

H5 Zararlı

Solunduğu veya yenildiğinde ya da deriye nüfuz ettiğinde belirli bir sağlık riski içeren maddeler ve preparatlar.

H6 Toksik

Solunduğunda veya yenildiğinde ya da deriye nüfuz ettiğinde, sağlık yönünden ciddi, akut veya kronik risk oluşturan ve hatta ölüme neden olan madde ve preparatlar.

H7 Kanserojen

Solunduğunda veya yenildiğinde ya da deriye nüfuz ettiğinde, kansere yol açan veya etkisinin artmasına neden olan madde ve preparatlar.

H8 Korozif

Temas halinde canlı dokuları tahrip eden madde ve preparatlar.

H9 Enfeksiyon yapıcı

İnsan veya diğer canlı organizmalarda hastalığa neden olduğu bilinen veya geçerli nedenler dolayısıyla güvenli olarak inanılan varlığının sürdürebilen mikroorganizmaları veya toksinleri içeren maddeler.

H10 Üreme yetisini azaltıcı

Solunduğunda, yenildiğinde veya deriye nüfuz ettiğinde, doğuştan gelen kalıtımsal olmayan sakatlıklara yol açan veya yol açma riskini artıran madde ve preparatlar.

H11 Mutajenik

Solunduğunda, yendiğinde veya deriye nüfuz ettiğinde, kalıtsal genetik bozukluklara yol açan veya yol açma riskini artıran madde ve preparatlar.

H12

Havayla, suyla veya bir asitle temas etmesi sonucu zehirli veya çok zehirli gazları serbest bırakan madde veya preparatlar.

H13

Yukarıda listelenen karakterlerden herhangi birine sahip olan atıkların bertarafı esnasında ortaya çıkan madde ve preparatlar.

H14 Ekotoksik

Çevrenin bir veya daha fazla kesimi üzerinde ani veya gecikmeli zararlı etkiler gösteren veya gösterme riski taşıyan madde ve preparatlar.

Açıklama

1) Tehlikeli özelliklere ilişkin etiketlemede kullanılacak işaretler için 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği (Ek 4) kullanılacaktır.

TEHLİKELİ ATIK EŞİK KONSANTRASYONLARI

a) Parlama noktası ≤  55 0C,

b) Yüksek seviyede zehirli olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %0,1 olması,

c) Zehirli olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %3 olması,

ç) Zararlı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %25 olması,

d) R35‘e göre aşındırıcı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %1 olması,

e) R34‘e göre aşındırıcı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %5 olması,

f) R41‘e göre tahriş edici olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %10 olması,

g) R36, R37 ve R38‘e göre tahriş edici olarak sınıflandırılan bir veya daha fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥  %20 olması,

ğ) Kategori 1 ya da 2‘de kanserojen etkisinin olduğu bilinen bir maddelerdeki toplam konsantrasyonun ≥ %0,1 olması,

h) Kategori 3‘de kanserojen etkisinin olduğu bilinen bir maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %1 olması,

ı) R60 ya da R61‘e göre üreme yetisini azaltıcı olarak sınıflandırılan Kategori 1 ya da 2 maddesindeki konsantrasyonun ≥%0,5 olması,

i) R62 ya da R63‘e göre üreme yetisini azalttığı özelliği ile sınıflandırılan kategori 3 maddesindeki konsantrasyonun ≥ %5 olması

j) R46‘ya göre kalıtımsal değişikliklere yol açıcı olarak sınıflandırılan Kategori 1 ya da 2 maddesindeki konsantrasyonun ≥ 0,1 olması,

k) R40‘a göre kalıtımsal değişikliklere yol açıcı olarak sınıflandırılan Kategori 3 maddesindeki konsantrasyonun ≥ 1 de olması

Açıklama

R kodları (Risk durumu) 11/7/1993 tarihli ve 21634 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği (EK 7) de verilmektedir.

ATIK LİSTESİ

BÖLÜMLER

(01)    Madenlerin aranması, çıkarılması, işletilmesi, fiziki ve kimyasal işleme tabi tutulması sırasında ortaya çıkan atıklar,

(02)    Tarım, bahçıvanlık, su kültürü, ormancılık, avcılık ve balıkçılık, gıda üretimi ve işlemesi sonucu ortaya çıkan atıklar,

(03)    Ahşap işleme ve kağıt, karton, kağıt hamuru, panel (sunta) ve mobilya üretiminden kaynaklanan atıklar,

(04)    Deri, kürk ve tekstil endüstrilerinden kaynaklanan atıklar,

(05)    Petrol rafinasyonu, doğal gaz saflaştırma ve kömürün pirolitik işlenmesinden kaynaklanan atıklar,

(06)    Anorganik kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar,

(07)    Organik kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar,

(08)    Astarlar (boyalar, vernikler ve vitrifiye emayeler), yapışkanlar, yalıtıcılar ve baskı mürekkeplerinin imalat, formülasyon tedarik ve kullanımından (İFTK) kaynaklanan atıklar,

(09)    Fotoğraf endüstrisinden kaynaklanan atıklar,

(10)    Isıl işlemlerden kaynaklanan atıklar,

(11)    Metal ve diğer malzemelerin kimyasal yüzey işlemi ve kaplanması işlemlerinden kaynaklanan atıklar; demir dışı hidrometalurji,

(12)    Metallerin ve plastiklerin fiziki ve mekanik yüzey işlemlerinden ve şekillendirilmesinden kaynaklanan atıklar,

(13)    Yağ atıkları ve sıvı yakıt atıkları (yenilebilir yağlar, 05 ve 12  hariç),

(14)    Atık organik çözücüler, soğutucular ve itici gazlar (07 ve 08 hariç),

(15)    Atık ambalajlar; başka bir şekilde belirtilmemiş emiciler, silme bezleri, filtre malzemeleri ve koruyucu giysiler,

(16)    Listede başka bir şekilde belirtilmemiş atıklar,

(17)    İnşaat ve yıkım atıkları (kirlenmiş alanlardan çıkartılan hafriyat dahil),

(18)    İnsan ve hayvan sağlığı ve/veya bu konulardaki araştırmalardan kaynaklanan atıklar (doğrudan sağlığa ilişkin olmayan mutfak ve restoran atıkları hariç)

(19)    Atık yönetim tesislerinden, tesis dışı atık su arıtma tesislerinden ve insan tüketimi ve endüstriyel kullanım için su hazırlama tesislerinden kaynaklanan atıklar,

(20)    Ayrı toplanmış fraksiyonlar dahil belediye atıkları (evsel atıklar ve benzer ticari, endüstriyel ve kurumsal atıklar).

ATIK LİSTESİ